Fitoterapi

Fitoterapi; Tıbbi Bitkilerle tedavi anlamına gelmektedir. Taze veya kurutulmuş bitki kısımlarını ya da bunlardan elde edilen ekstraksiyon ürünlerini kullanarak üretilen çay, damla, draje, şurup, tentür, kapsül, tablet ile hastalıkların tedavi edilmesi esasına dayanır. Bitkilerle tedavi insanlığın varoluşundan beri süregelmekte ve tıp bilimine binlerce yıldır öncülük etmektedir.

En eski yazılı kaynaklardan biri M.Ö. 3200 yıllarında İmparator Sheng Nung tarafından yazılan ilk Çin farmakopesidir. Mezopotamya Uygarlıklarında Asur tabletlerinde, Eski Mısır’da Ebers papirüslerinde, Hitit tabletlerinde çeşitli fitoterapi reçeteleri kayıt altına alınmıştır. Hipokrat M.Ö. 5. YY’da eserlerinde çok sayıda bitkisel drogdan bahsetmiştir. Farabi, Biruni, İbni Sina eserlerinde çok sayıda bitkisel reçeteyi kayıt altına almıştır.

Günümüzde 1 milyon civarında bitki türünün olduğu tahmin edilmektedir. Tıbbi amaçla kullanılan bitkiler ise 20.000 civarındadır. Son yıllarda Fitoterapiye ilginin artmasının nedeni; uygulanan tıbbi tedavilerden sonuç alınamaması ve ilaç tedavilerinin çok fazla yan etkileri ve toksisitelerinin olması nedeniyle ilaç yan etkilerini azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak isteğidir. Fitoterapi, hastalanmadan önce sağlığı devam ettirmek yani Koruyucu Hekimlikte kullanılmakla birlikte, hastalıkların tedavisinde veya tedaviye yardımcı olmak amacıyla da kullanılır.

Dünya Sağlık Örgütü, dünya nüfusunun %60’ ının sentetik ilaçları hiç kullanmadığını kendi geleneksel kültürlerindeki bitkisel ilaçları kullandıklarını saptamıştır. Avrupa ‘da ilk sırada Almanya olmak üzere ikinci sırada Fransa ve İtalya sonra ise İngiltere ve Belçika Fitoterapide başı çekmektedir.

Bitkisel drogların sentetik ilaçlara göre yan etkisi azdır. Bitkisel drogların çoğu içeriğinde birden çok etken maddeyi barındırdığından aynı anda farklı tedavi olanağı sunarlar oysa sentetik ilaçlar tek etkiye sahiptir.

Bitkisel drogların da yan etkisinin olabileceği, uygun olmayan hastalıklarda uygun olmayan dozlarda kullanımının yeni hastalıklara sebep olabileceği ve bitkisel drogların kombinasyonunun uyumsuz olduğu durumlarda ciddi sıkıntılara sebebiyet verebileceği unutulmamalıdır. Tedavinin düzenlenmesi ve takibi Fitoterapi eğitimi ve uygulama iznini almış hekim tarafından yapılmalıdır. Sağlığın korunması kadar birçok akut ve kronik hastalıkta Fitoterapi tedavi imkânı sunmaktadır.